Theo John W. Barnhill, MD, New York-Presbyterian Hospital
Đánh giá về mặt y tế Thg4 2020
Chứng sợ hãi Agoraphobia là nỗi sợ hãi và lo âu khi ở trong những tình huống hoặc địa điểm mà không có cách nào để thoát ra dễ dàng hoặc có thể không có sự trợ giúp nếu lo lắng dữ dội phát triển.
(Xem thêm Tổng quan các rối loạn lo âu.)
Các tình huống bị né tránh, hoặc họ có thể chịu đựng nhưng với lo âu đáng kể. Khoảng 30 đến 50% những người bị ám ảnh sợ khoảng trống cũng có rối loạn hoảng sợ.
Ám ảnh sợ khoảng trống mà không có rối loạn hoảng sợ ảnh hưởng đến khoảng 2% phụ nữ và 1% nam giới trong khoảng thời gian 12 tháng. Tuổi khởi phát nhiều nhất là những năm đầu tuổi 20; Sự xuất hiện rối loạn này lần đầu tiên sau tuổi 40 là bất thường.
Các triệu chứng và dấu hiệu của chứng sợ khoảng rộng
Ví dụ thường gặp về các tình huống hoặc nơi tạo ra lo sợ và lo âu bao gồm xếp hàng tại ngân hàng hoặc thanh toán tại siêu thị, ngồi giữa hàng dài trong rạp hát hoặc lớp học và sử dụng phương tiện giao thông công cộng, chẳng hạn như xe buýt hoặc máy bay. Một số người phát triển ám ảnh sợ khoảng trống sau một cơn hoảng sợ trong một tình huống ám ảnh sợ khoảng trống điển hình. Những người khác chỉ đơn giản cảm thấy không thoải mái trong tình huống như vậy và có thể không bao giờ hoặc chỉ sau cơn hoảng sợ đó. Ám ảnh sợ khoảng trống thường xuyên gây trở ngại tới chức năng và, nếu đủ nghiêm trọng, có thể khiến người mắc trở nên không thể ra khỏi nhà.
Chẩn đoán chứng sợ khoảng rộng
- Tiêu chuẩn lâm sàng
Chẩn đoán là lâm sàng dựa trên các tiêu chí trong Cẩm nang chẩn đoán và thống kê về rối loạn tâm thần, Ấn bản lần thứ Năm (DSM-5).
Để đáp ứng các tiêu chuẩn chẩn đoán theo DSM-5, bệnh nhân phải bị lo sợ hoặc lo âu rõ ràng và dai dẳng (≥ 6 tháng) về ≥ 2 trong các tình huống sau:
- Sử dụng phương tiện giao thông công cộng
- Ở trong không gian mở (ví dụ như bãi đậu xe, nơi buôn bán)
- Ở trong một nơi kín (ví dụ như cửa hàng, nhà hát)
- Đứng trong hàng hoặc đang ở trong đám đông
- Ở một mình bên ngoài nhà
Lo sợ phải liên quan đến những suy nghĩ thoát khỏi tình huống có thể là khó khăn hoặc bệnh nhân sẽ không nhận được sự trợ giúp nếu họ trở nên mất khả năng do lo sợ hoặc một cơn hoảng sợ. Ngoài ra, cần phải có tất cả những điều sau đây:
- Các tình huống tương tự gần như luôn gây ra lo sợ hoặc lo âu.
- Bệnh nhân chủ động tránh tình huống này và/hoặc yêu cầu sự hiện diện của một người bạn đồng hành.
- Sự lo sợ hoặc lo âu là không phù hợp với mối đe dọa thực tế (có tính đến các chuẩn mực văn hoá xã hội).
- Lo sợ, lo âu, và/hoặc né tránh này gây ra những căng thẳng đáng kể hoặc làm suy giảm đáng kể chức năng xã hội hoặc nghề nghiệp.
Ngoài ra, lo sợ và lo âu này không phải là đặc trưng của một rối loạn tâm thần khác (ví dụ rối loạn lo âu ám ảnh sợ xã hội, rối loạn dị hình cơ thể cơ thể rối loạn).
Điều trị chứng sợ khoảng rộng
- Liệu pháp nhận thức-hành vi
- Đôi khi là chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI)
Nếu không được điều trị, ám ảnh sợ khoảng trống thường dao động về mức độ nghiêm trọng. Ám ảnh sợ khoảng trống có thể biến mất mà không cần điều trị, có thể bởi vì một số người tự điều trị bằng liệu pháp phơi nhiễm theo cách của họ. Nhưng nếu ám ảnh sợ khoảng trống gây trở ngại tới hoạt động chức năng thì cần phải điều trị.
Liệu pháp nhận thức-hành vi có hiệu quả đối với ám ảnh sợ khoảng trống. Liệu pháp nhận thức-hành vi liên quan đến việc dạy cho các bệnh nhân để nhận thức được và kiểm soát những suy nghĩ méo mó và những niềm tin sai lệch của họ cũng như hướng dẫn họ về liệu pháp phơi nhiễm.
Nhiều bệnh nhân bị ám ảnh sợ khoảng trống được hưởng lợi từ điều trị dùng thuốc với một SSRI.
Nguồn msdmanuals.com
Mọi thông tin trên website chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Vui lòng không tự ý áp dụng, nếu không có sự đồng ý của bác sĩ điều trị.
