Theo Brenda L. Tesini, MD, University of Rochester School of Medicine and Dentistry
Đánh giá về mặt y tế Thg7 2021
Bệnh tay chân miệng (HFMD) là tình trạng sốt thường do coxsackievirus A16, enterovirus 71 hoặc các enterovirus khác. Nhiễm trùng do vỡ của các bọng nước ở tay chân và niêm mạc miệng. HFMD không điển hình do coxsackievirus A6 thường gây sốt cao với tổn thương sẩn, phỏng nước trên da đến tổn thương bọng nước lớn và phỏng nước lan toả khắp cơ thể.
Bệnh phổ biến nhất ở trẻ nhỏ. Diễn biến tương tự viêm họng mụn nước. (Xem thêm Tổng quan về nhiễm khuẩn Enterovirus.)
Sự bùng phát dịch lớn do enterovirus 71 (EV-71) đã xảy ra ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương từ năm 1997. Bệnh do EV-71 nghiêm trọng hơn do các enterovirus khác.
Trẻ em có đau họng, đau miệng và có thể chán ăn. Sốt là triệu chứng phổ biến. Phỏng nước có ở niêm mạc miệng và lưỡi, lòng bàn tay và lòng bàn chân, và đôi khi là mông hoặc bộ phận sinh dục; thường các phỏng nước của HFMD điển hình là lành tính và nhanh hết.
HFMD không điển hình có 4 dạng khác nhau:
- Tổn thương bọng nước lan rộng
- Tổn thương chàm da với các tổn thương tập trung ở các vùng da bị chàm
- Phát ban kiểu Gianotti-Crosti (tổn thương riêng rẽ, hồng ban phẳng đối xứng phân bố trên mặt, mông và mặt duỗi của chi)
- Tổn thương ban xuất huyết
Bong móng (vùng móng tay không đau) rất phổ biến trong thời kỳ hồi phục. Viêm màng não vô trùng có thể làm phức tạp HFMD không điển hình, nhưng hầu hết bệnh nhân hồi phục về bình thường.
Nhiễm trùng với EV-71 có thể kèm theo biểu hiện thần kinh trầm trọng (ví dụ, viêm màng não, viêm não, liệt kiểu bại liệt). Tỷ lệ bệnh tật và tử vong cao hơn đáng kể ở EV-71 so với coxsackievirus A16 hoặc các enterovirus khác. Một cụm bệnh lý thần kinh liên quan đến EV-71 gần đây đã được ghi nhận ở Mỹ vào năm 2018 .
Chẩn đoán của HFMD thường dựa vào lâm sàng.
Điều trị HFMD là điều trị triệu chứng. Điều trị bao gồm vệ sinh răng miệng tỉ mỉ (sử dụng bàn chải đánh răng mềm và nước rửa muối), chế độ ăn mềm không bao gồm thực phẩm axit hoặc mặn và các phương pháp địa phương.
Ba vắc xin EV-71 bất hoạt hiện đang có sẵn tại Trung Quốc, nhưng không có loại nào dược chấp thuận ở Mỹ. Coxsackie A16 cũng đang trong giai đoạn phát triển.
Tài liệu tham khảo
- Messacar K, Burakoff A, Nix WA, et al: Notes from the field: enterovirus A71 neurologic disease in children — Colorado, 2018. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 67(36): 1017–1018, 2018. doi: 10.15585/mmwr.mm6736a5
Nguồn msdmanuals.com
Mọi thông tin trên website chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Vui lòng không tự ý áp dụng, nếu không có sự đồng ý của bác sĩ điều trị.
