Theo Glenn D. Braunstein, MD, Cedars-Sinai Medical Center
Đánh giá về mặt y tế Thg8 2022
Bướu giáp đơn thuần có thể lan hỏa hoặc có nhân, là tình trạng tuyến giáp to không phải ung thư, không có cường giáp, suy giáp hoặc viêm. Trừ trường hợp thiếu hụt iốt nặng, chức năng tuyến giáp bình thường và bệnh nhân không có triệu chứng, ngoại trừ tuyến giáp tăng kích thước rõ, ko đau. Chẩn đoán dựa vào lâm sàng và xác định chức năng tuyến giáp bình thường. Điều trị dựa vào nguyên nhân, nhưng phẫu thuật cắt tuyến giáp bán phần là cần thiết nếu bướu giáp quá lớn.
(Xem thêm Tổng quan về chức năng tuyến giáp.)
Bướu giáp đơn thuần, nguyên nhân thường gặp nhất của bướu cổ, thường thấy ở tuổi dậy thì, trong khi mang thai và khi mãn kinh. Nguyên nhân xảy ra ở những thời điểm này thường không rõ ràng. Nguyên nhân được biết đến bao gồm:
- Các khiếm khuyết sản xuất hormone tuyến giáp nội tại
- Ăn các thực phẩm có chứa các chất ức chế tổng hợp hormone tuyến giáp (goitrogen, ví dụ sắn, rau cải xanh, súp lơ, cải bắp), như có thể xảy ra ở những nước mà sự thiếu iốt là thường gặp
- Thuốc có thể làm giảm sự tổng hợp của hormone tuyến giáp (ví dụ, amiodarone hoặc các hợp chất có chứa iốt khác, lithium)
Thiếu iốt rất hiếm ở Bắc Mỹ nhưng vẫn là nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh bướu cổ trên toàn thế giới (bướu cổ địa phương). Bù lại sự giảm hormone, TSH tăng nhẹ, ngăn ngừa chứng suy giáp, nhưng kích thích TSH dẫn đến sự hình thành bướu cổ. Chu kì tái phát kích thích và teo tuyến giáp có thế gây ra hình thành những bướu nhân giáp đơn thuần. Tuy nhiên, căn bệnh thực sự của hầu hết các bướu giáp đơn thuần ở các vùng thiếu iốt là không rõ.
Các triệu chứng và dấu hiệu của bệnh bướu cổ không độc hại đơn giản
- Bệnh nhân có thể có tiền sử ăn ít iốt hoặc ăn quá nhiều thực phẩm gây bướu giáp, nhưng những hiện tượng này hiếm gặp ở Bắc Mỹ. Trong giai đoạn đầu, bướu cổ tương đối mềm, đối xứng và nhẵn. Sau đó, có thể phát triển nhiều nốt và nang.
Chẩn đoán bệnh bướu cổ không độc hại đơn giản
- Sự hấp thu iốt phóng xạ tại tuyến giáp
- Xạ hình tuyến giáp
- Siêu âm tuyến giáp
- Nồng độ thyroxine (T4), triiodothyronin (T3), và hormone kích thích tuyến giáp (TSH)
Trong giai đoạn đầu, sự hấp thụ iốt phóng xạ của tuyến giáp có thể là bình thường hoặc cao khi đo độ tập trung iod. Xét nghiệm chức năng tuyến giáp kết quả thường bình thường. Các kháng thể tuyến giáp được đo để loại trừ viêm tuyến giáp Hashimoto.
Trong bướu cổ địa phương, TSH huyết thanh có thể tăng nhẹ và T4 huyết thanh có thể thấp hoặc bình thường thấp, nhưng T3 huyết thanh thường là bình thường hoặc hơi cao.
Siêu âm tuyến giáp được thực hiện để xác định xem có các nhân gợi ý ung thư hay không.
Điều trị bướu cổ đơn giản không độc hại
- Phụ thuộc vào nguyên nhân
Ở những vùng thiếu iốt, các biện pháp sau giúp loại trừ tình trạng thiếu iốt:
- Bổ sung iốt vào muối
- Uống dầu iốt
- Tiêm dầu iốt hàng năm
- Bổ sung iốt vào nước, hoa màu, hoặc thức ăn gia súc
Nên ngừng ăn phải các chất gây bướu giáp (như sắn, bông cải xanh, súp lơ, bắp cải).
Trong các trường hợp khác, sự ức chế trục dưới đồi-tuyến yên và hormone tuyến giáp ức chế sản xuất TSH (và do đó kích thích tuyến giáp). Liều lượng levothyroxine vừa phải (100 đến 150 mcg/ngày đường uống tùy thuộc vào TSH huyết thanh) rất hữu ích ở những bệnh nhân trẻ tuổi để giảm TSH huyết thanh xuống mức bình thường thấp.
Chống chỉ định levothyroxine ở những bệnh nhân lớn tuổi có bướu nhân không độc, bởi vì những bướu này ít khi co lại và có thể che lấp vùng tự trị để levothyroxine có thể dẫn đến chứng cường giáp.
Bướu giáp lớn đôi khi cần phẫu thuật hoặc iốt-131 để thu nhỏ các tuyến đủ để ngăn ngừa sự ảnh hưởng đến hô hấp hoặc nuốt hoặc để điều chỉnh các vấn đề về thẩm mỹ.
Những điểm chính
- Chức năng tuyến giáp thường bình thường.
- Khi nguyên nhân là thiếu iốt, bổ sung iốt là cách điều trị hiệu quả.
- Ngăn chặn sản xuất TSH bằng cách cho levothyroxine rất hữu ích ở những bệnh nhân trẻ tuổi hơn để ngăn chặn sự kích thích tuyến giáp và bướu cổ co lại.
- Phẫu thuật hoặc iốt-131 có thể cần thiết cho những bướu giáp lớn.
Nguồn msdmanuals.com
Mọi thông tin trên VUIKHOE247 chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Vui lòng không tự ý áp dụng, nếu không có sự đồng ý của bác sĩ điều trị.
