Vắc-xin viêm màng não cầu khuẩn

Theo Margot L. Savoy, MD, MPH, Lewis Katz School of Medicine at Temple University
Đánh giá về mặt y tế Thg10 2022

Các nhóm huyết thanh màng não cầu khuẩn thường gây ra bệnh não mô cầu ở Hoa Kỳ là nhóm B, C, và Y. Các nhóm huyết thanh A và W gây ra bệnh ngoài Hoa Kỳ. Các loại vắc-xin hiện nay đang hướng tới một số nhưng không phải tất cả các nhóm huyết thanh này.

(Xem thêm Tổng quan về tiêm chủng.)

Đối với nhóm huyết thanh ACWY (tứ trị liệu):

•     Vắc-xin liên hợp viêm màng não cầu khuẩn (MCV4): MenACWY-D, MenACWY-CRM hoặc MenACWY-TT

Đối với nhóm huyết thanh B (đơn trị liệu):

•     MenB-4C and MenB-FHbp

Để biết thêm thông tin, hãy xem Khuyến nghị về vắc xin não mô cầu của Ủy ban Cố vấn Thực hành Tiêm chủng và Các Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC): Tiêm vắc xin não mô cầu. Bản tóm tắt những thay đổi về lịch tiêm chủng dành cho người lớn 2022 có ở đây.

  Chỉ định cho vắc xin não mô cầu

Thuốc chủng ngừa viêm màng não mô cầu khuẩn liên hợp bậc bốn thường là tiêm phòng cho trẻ vị thành niên, tốt nhất là ở tuổi 11 hoặc 12 tuổi, với liều củng cố ở tuổi 16 tuổi ( xem Bảng: Lịch tiêm chủng được đề xuất cho độ tuổi từ 7 đến 18). Nó cũng được khuyến cáo cho trẻ nhỏ có nguy cơ cao bị nhiễm trùng ( xem Bảng: Lịch tiêm chủng khuyến nghị cho trẻ từ 0-6 tuổi). Để biết thêm thông tin, hãy xem thêm Tiêm vắc xin não mô cầu cho trẻ sơ sinh của ACIP: Các khuyến nghị và lý do của ACIP.

MenACWY vắc-xin liên hợp được khuyến cáo cho người lớn có nguy cơ nhiễm viêm màng não mô cầu khuẩn, chẳng hạn như:

•     Không có lách về mặt chức năng hoặc về mặt giải phẫu, (bao gồm cả bệnh hồng cầu hình liềm)
•     Nhiễm HIV
•     Thiếu hụt thành phần bổ thể liên tục
•     Sử dụng thuốc ức chế bổ thể (ví dụ: eculizumab, ravulizumab)
•     Làm việc trong phòng thí nghiệm vi sinh liên quan đến việc phơi nhiễm thường xuyên với các chủng phân lập của Neisseria meningitidis
•     Tuyển quân
•     Du lịch đến hoặc cư trú trong khu vực lưu hành
•     Năm đầu tiên cư trú trong ký túc xá đại học nếu sinh viên ≤ 21 tuổi và chưa tiêm phòng vào tuổi 16
•     Tiếp xúc với một ổ dịch do nhóm huyết thanh vắc-xin

Nếu sinh viên đại học năm thứ nhất ≤ 21 tuổi chỉ tiêm 1 liều vắc xin trước sinh nhật lần thứ 16 thì nên tiêm mũi tăng cường trước khi nhập học.

MenACWY được khuyến cáo cho tất cả thanh thiếu niên (từ 11 đến 18 tuổi), kể cả những người bị nhiễm HIV.

MenACWY được ưu tiên cho những người từ 11 đến 55 tuổi và đối với những người > 55 tuổi đã được tiêm phòng trước đó với MenACWY và cần phải tiêm phòng lại hoặc những người có thể cần nhiều liều vắc-xin.

Tiêm vắc xin MenACWY lại 5 năm một lần được khuyến nghị cho những người lớn đã được tiêm vắc xin MenACWY hoặc MPSV4 trước đó và những người vẫn có nguy cơ lây nhiễm cao hơn (ví dụ: người lớn không có lách về mặt giải phẫu hoặc về mặt chức năng, nhiễm HIV hoặc thiếu hụt thành phần bổ thể dai dẳng; những người dùng eculizumab hoặc ravulizumab; các nhà vi sinh vật thường xuyên tiếp xúc với N. meningitidis).

MenACWY được ưu tiên cho người có nguy cơ > 55 tuổi chưa được tiêm phòng MenACWY trước đây và chỉ cần một liều duy nhất (ví dụ khách du lịch).

MenB-4C hoặc MenB-FHbp được chỉ định cho những người ≥ 10 tuổi có một số tình trạng nguy cơ cao nhất định (bao gồm những người không có lách về mặt chức năng hoặc thiếu hụt bổ thể, những người dùng eculizumab hoặc ravulizumab, các nhà vi sinh vật thường xuyên tiếp xúc với N. meningitidis và những người có nguy cơ do bùng phát dịch não mô cầu do nhóm huyết thanh B). Vắc-xin viêm màng não cầu nhóm B không được khuyến cáo thường xuyên bởi Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh cho tất cả thanh thiếu niên. Tuy nhiên, chúng có thể được đưa ra dựa trên quyết định lâm sàng cá nhân cho bất kỳ ai từ 16 đến 23 tuổi; độ tuổi được ưu tiên tiêm chủng là từ 16 đến 18 tuổi.

  Chống chỉ định và thận trọng của vắc xin não mô cầu

Các chống chỉ định chính đối với vắc-xin não mô cầu là:

•     Phản ứng dị ứng trầm trọng (ví dụ, sốc phản vệ) sau liều thuốc trước hoặc đối với thành phần vắc-xin

Các phòng ngừa chính với vắc-xin não mô cầu là:

•     Bệnh trung bình hoặc nặng có hoặc không có sốt (tiêm vắc-xin được trì hoãn lại cho đến khi bệnh tật hồi phục)

Vắc-xin viêm màng não cầu khuẩn có thể được tiêm cho những phụ nữ mang thai có nguy cơ mắc bệnh viêm màng não do A, C, W hoặc Y. Vắc-xin viêm màng não mủ nhóm B được khuyến cáo nên trì hoãn trong thời gian mang thai trừ khi phụ nữ có nguy cơ cao mắc bệnh huyết thanh nhóm B và lợi ích của việc tiêm chủng được cho là lớn hơn nguy cơ tiềm ẩn.

Đối với trẻ không có lách về mặt chức năng hoặc giải phẫu, không nên tiêm MenACWY và vắc xin phế cầu liên hợp (PCV13) trong cùng một lần khám mà nên cách nhau ≥ 4 tuần.

  Liều và cách dùng vắc xin não mô cầu

• Đối với MenACWY, liều là 0.5 mL tiêm bắp.
• Hai liều MenACWY, được tiêm cách nhau ≥ 8 tuần và sau đó là tiêm nhắc lại 5 năm một lần, cần phải có đối với người lớn không có lách về mặt giải phẫu hoặc chức năng, nhiễm HIV, hoặc thiếu hụt thành phần bổ thể dai dẳng hoặc những người dùng eculizumab hoặc ravulizumab. Trẻ vị thành niên (từ 11 đến 18 tuổi) nhiễm HIV thường được tiêm phòng với 2 liều đầu tiên, cách nhau 8 tuần.
• Một liều duy nhất vắc xin não mô cầu MenACWY được tiêm cho các nhà vi sinh vật học thường xuyên tiếp xúc với các chủng N. meningitidis phân lập, các tân binh, những người có nguy cơ trong đợt bùng phát do một nhóm huyết thanh của vắc xin và những người đi du lịch hoặc sống trong các khu vực lưu hành bệnh ở địa phương. Nếu nguy cơ liên tục (ví dụ: đối với các nhà vi sinh học tiếp tục làm việc với N. meningitidis), liều tăng cường sau mỗi 5 năm.
• Dựa trên một cuộc thảo luận đưa ra quyết định lâm sàng được chia sẻ, thanh thiếu niên và thanh niên từ 16 đến 23 tuổi (ưu tiên từ 16 đến 18 tuổi) không có nguy cơ cao mắc bệnh viêm màng não do não mô cầu được tiêm hai liều MenB-4C cách nhau ít nhất 1 tháng hoặc một liệu trình 2 liều MenB-FHbp được tiêm vào lúc 0 và 6 tháng (nếu liều 2 được tiêm sau liều 1 dưới 6 tháng, thì nên tiêm liều thứ ba sau liều 2 ít nhất 4 tháng). Vắc-xin MenB cùng loại phải được sử dụng cho tất cả các liều.
• Những người ≥ 10 tuổi có một số tình trạng nguy cơ cao nhất định (bao gồm những người không có lách về mặt giải phẫu hoặc về mặt chức năng, thiếu hụt thành phần bổ thể dai dẳng, sử dụng thuốc ức chế bổ thể [ví dụ: eculizumab, ravulizumab], các nhà vi sinh vật thường xuyên tiếp xúc với N. meningitidis) và những người được xác định là có nguy cơ cao vì đợt bùng phát bệnh não mô cầu do nhóm huyết thanh B gây ra được cho tiêm một liệu trình MenB-4C 2 liều cách nhau ≥ 1 tháng hoặc một liệu trình MenB-FHbp 3 liều ở thời điểm 0, 1 đến 2 và 6 tháng (nếu liều 2 đã được tiêm sau liều 1 ít nhất 6 tháng, thì không cần tiêm liều 3).
• Các vắc xin MenB có thể được tiêm đồng thời với MenACWY, nếu có chỉ định, nhưng tại một vị trí giải phẫu khác, nếu khả thi.

  Tác dụng phụ của vắc xin não mô cầu

• Tác dụng ngoại ý thường nhẹ. Chúng bao gồm đau và đỏ ở chỗ tiêm, sốt, nhức đầu, và mệt mỏi.

  Thông tin thêm

Sau đây là các tài nguyên tiếng Anh có thể hữu ích. Vui lòng lưu ý rằng VUIKHOE247 không chịu trách nhiệm về nội dung của các tài nguyên này.

1.     Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP): Meningococcal ACIP Vaccine Recommendations
2.     ACIP: Infant Meningococcal Vaccination: ACIP Recommendations and Rationale
3.     Centers for Disease Control and Prevention (CDC): Meningococcal Vaccination: Information for Healthcare Professionals
4.     Summary of changes to the 2022 adult immunization schedule

   Nguồn msdmanuals.com

Mọi thông tin trên website chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Vui lòng không tự ý áp dụng, nếu không có sự đồng ý của bác sĩ điều trị.