Theo Margot L. Savoy, MD, MPH, Lewis Katz School of Medicine at Temple University
Đánh giá về mặt y tế Thg10 2022
Thủy đậu (varicella) và zona (herpes zoster) là do virut varicella-zoster; thủy đậu là giai đoạn xâm lấn cấp tính của virut, và bệnh zona biểu hiện sự tái hoạt động của giai đoạn tiềm ẩn.
Để biết thêm thông tin, xem Zoster (Shingles) Ủy ban Cố vấn Thực hành Tiêm chủng khuyến nghị vắc-xin và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC): Tiêm vắc-xin ngừa Shingles (Herpes Zoster).
(Xem thêm Tổng quan về tiêm chủng.)
Chế phẩm của vắc xin Herpes Zoster
Có 2 loại vắc-xin zoster:
- Vắc-xin tái tổ hợp, là vắc-xin zoster được ưa chuộng vì nó cung cấp sự bảo vệ tốt hơn và lâu dài hơn so với vắc-xin sống
- Vắc xin sống giảm độc lực, tương tự như vắc xin thủy đậu nhưng có lượng vi rút giảm độc lực lớn hơn. Vắc xin sống giảm độc lực không còn được sử dụng ở Hoa Kỳ.
Chỉ định của vắc xin Herpes Zoster
Chỉ định của vắc-xin zoster bao gồm:
- Vắc xin tái tổ hợp: Người lớn ≥ 50 tuổi cho dù họ đã có đợt nhiễm herpes zoster hay chưa
- Vắc xin tái tổ hợp: Người lớn ≥ 19 tuổi đang hoặc sẽ bị suy giảm miễn dịch hoặc bị ức chế miễn dịch do bệnh hoặc do điều trị
- Vắc-xin tái tổ hợp hoặc vắc-xin sống giảm độc lực: Người lớn ≥ 60 tuổi (vắc-xin tái tổ hợp là ưu tiên hàng đầu)
Chống chỉ định và thận trọng của vắc xin Herpes Zoster
Chống chỉ định cho vắc-xin zoster tái tổ hợp bao gồm:
- Phản ứng dị ứng trầm trọng (ví dụ, chứng quá mẫn) đến một thành phần vắc-xin hoặc sau một liều vắc-xin trước đó
Chống chỉ định cho vắc-xin zoster sống bao gồm:
- Phản ứng dị ứng trầm trọng (ví dụ, chứng quá mẫn) với thành phần vắc-xin
- Suy giảm miễn dịch bẩm sinh hoặc suy giảm miễn dịch mắc phải nghiêm trọng (ví dụ như do bệnh bạch cầu, u lympho, khối u rắn, khối u ảnh hưởng đến tủy xương hoặc hệ bạch huyết, AIDS, nhiễm HIV nặng, điều trị bằng hóa trị, hoặc sử dụng lâu dài chất ức chế miễn dịch)
- Mang thai
Thận trọng bao gồm:
- Bệnh trung bình hoặc nặng có hoặc không có sốt (tiêm vắc-xin được trì hoãn lại cho đến khi khỏi bệnh)
- Đối với vắc-xin zoster sống, sử dụng các loại thuốc kháng vi rút cụ thể: acyclovir, famciclovir, hoặc valacyclovir (nếu có thể, tiêm chủng được hoãn lại cho đến 24 giờ sau khi sử dụng các thuốc này, và thuốc không được tiếp tục trong 14 ngày sau khi tiêm phòng)
Các thử nghiệm lâm sàng cho vắc-xin tái tổ hợp đã loại trừ phụ nữ có thai và phụ nữ đang cho con bú. Hiện không có khuyến nghị nào của CDC về việc sử dụng vắc xin zoster tái tổ hợp trong thời kỳ mang thai; do đó, các chuyên gia tiêm chủng nên cân nhắc trì hoãn việc tiêm vắc xin tái tổ hợp cho đến sau khi mang thai và cho con bú. (Xem thêm CDC: Khuyến nghị Shingrix.)
Liều và cách dùng của vắc xin Herpes Zoster
- Liều vắc-xin zoster tái tổ hợp được tiêm bắp 2 lần (mỗi lần 0,5 mL), cách nhau từ 2 đến 6 tháng.
- Đối với người lớn trước đây đã được tiêm vắc-xin zoster sống, 2 liều vắc-xin tái tổ hợp được tiêm cách nhau từ 2 đến 6 tháng và ≥ 2 tháng sau khi tiêm vắc-xin sống giảm độc lực.
- Vắc-xin Zoster sống giảm độc lực được tiêm dưới dạng một liều duy nhất 0,65 vào vùng cơ delta của cánh tay trên.
- Vắc-xin Zoster phải được dùng ≥ 14 ngày trước khi dùng liệu pháp ức chế miễn dịch; một số chuyên gia thích chờ 1 tháng sau khi tiêm chủng để bắt đầu liệu pháp ức chế miễn dịch nếu có thể.
Tác dụng bất lợi của vắc xin Herpes Zoster
- Các tác dụng phụ thường gặp nhất của vắc-xin zoster tái tổ hợp là đau, đỏ và sưng tại chỗ tiêm và đau cơ, mệt mỏi, đau đầu, run, sốt và các triệu chứng đường tiêu hóa.
- Các phản ứng bất lợi phổ biến nhất của vắc-xin zoster sống giảm là đau, đỏ, sưng và ngứa tại chỗ tiêm và đau đầu.
Thông tin thêm
Sau đây là các tài nguyên tiếng Anh có thể hữu ích. Vui lòng lưu ý rằng VUIKHOE247 không chịu trách nhiệm về nội dung của các tài nguyên này.
- Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP): Zoster (Shingles) ACIP Vaccine Recommendations
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC): Shingles (Herpes Zoster) Vaccination: Information for Healthcare Providers
- CDC: Shingrix Recommendations: For Healthcare Professionals
- Summary of changes to the 2022 adult immunization schedule
Nguồn msdmanuals.com
Mọi thông tin trên website chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Vui lòng không tự ý áp dụng, nếu không có sự đồng ý của bác sĩ điều trị.
